hasta olan kimsenin namazı oturarak kılması

İmran b. husayn -allah ondan râzı olsun- diyor ki:

“bende bâsur hastalığı vardı. bunu rasûlullah'a sordum, buyurdu ki:

“ayakta namaz kıl. eğer yapamıyorsan, oturarak; onu da yapamazsan, yan yatarak (namazını kıl).”

yine demiştir ki:

“rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'e kişinin oturarak namaz kılması meselesini sordum. “

buyurdu ki:

“ayakta namaz kılan daha faziletli (olanı yapmış)tır. oturarak kılana ayakta kılan kimsenin yarı ecri vardır. kim de yatarak (bir rivâyette de: uzanarak) namazı kılarsa ona da oturarak namaz kılan kimsenin yarı ecri vardır.”[1]

bundan kasıt hasta olan kişidir.

çünkü enes -allah ondan râzı olsun- demiştir ki:

“rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- bazı insanların yanına uğradı. hastalıklarından dolayı oturarak namaz kılıyorlardı. bunun üzerine şöyle buyurdu:

“oturanın namazı (ecir bakımından) ayakta kılanın namazının yarısı kadardır.”[2]

ayrıca bir hastayı ziyaret etti. onun bir yastık üzerinde namaz kıldığını gördü. bunun üzerine yastığı alıp attı. sonra (adam) bir değnek edinip (ona dayanarak) namaz kılmaya başladı. onu da alıp attı ve şöyle buyurdu:

“eğer yapabilirsen yerde (oturarak) kıl. yapamazsan ima ile kıl, secde de rükûdan biraz daha fazla eğil”[3]

gemide namaz kılmak

rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'e gemide nasıl namaz kılınacağı soruldu. dedi ki:

“ayakta durarak namaz kıl. ancak boğulmaktan korkarsan hayır (yani oturarak namaz kılabilirsin).”[4]

“yaşlandığında ise rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-namaz kıldığı yerde bir direk diktirmiş ve ona yaslanmıştır.”[5]

------------------------------------------

[1]buhari, ebu davud, ahmed. hattabi diyor ki: İmran'ın hadisinde kastedilen, zorlayarak meşakkatle ayak durmaya gücü yeten ve farz (namaz) kılan hastadır. oturanın ecrinin ayakta duranın yarı ecri kadar olduğunu belirtmesinin sebebi oturması caiz olsa da onu ayakta durmaya teşvik etmektir. hafız İbn hacer, fethu'l-bari (2/468) de diyor ki: "bu yerinde bir yorumdur."

[2]ahmed, İbni mace sahih bir senedle rivayet etmişlerdir.

[3]taberani, bezzar ve İbn'us-semmak hadisinde (2/67) (rivayet etmiştir). beyhaki de rivayet etmiştir. senedi de sahihtir. es-sahiha'da nitekim bunu beyan ettim (323)

[4]bezzar (68). darekutni, abdulğani el-makdisi, sünen 2/82. hakim sahih olduğunu söylemiş, zehebi de ona muvafakat etmiştir. not: uçakta namaz kılmanın hükmü gemide namaz kılmanın hükmü gibidir. yani gücü yeterse ayakta kılar, değilse oturarak kılar, rüku ve secdelerini imayla yapar.

[5]ebu davud, hakim; hakim ve zehebi sahih olduğunu söylemişlerdir. bkz. es-sahiha 319, el-İrva (383)